Walnoot inkt zelf maken!

Tijdens een Kalligrafie Stage die ik begin september op Knuston Hall –  in het prachtige landelijke Northamptonshire  –  Engeland –  gevolgd heb, vroeg de docente Nancy Howells-Ouchida (zij had nog enkele potjes met “walnut granules” staan) aan mij of ik wist hoe ze hier walnootinkt van kon maken. Dit recept was bij mij bekend – deze vraag was de aanzet en gaf mij inspiratie om thuis zelf verder te gaan experimenteren – maar dan met echte walnoten!

Eerst dit prachtige gedicht van William Blake – kort gezegd – het is maar hoe je het bekijkt!

THE TREE, WICH MOVES SOME

TO TEARS OF JOY

IS, IN THE EYES OF OTHERS,

ONLY A GREEN THING

THAT GETS IN THE WAY

AS A MAN IS,

SO HE SEES               William Blake

Tijd voor een creatief uitstapje met walnoten, mijn handelingen en bevindingen heb ik al doende nauwkeurig bijgehouden. Uit onderstaande blijkt maar weer: De praktijk is nog altijd de beste leermeester!

Gelukkig hebben wij ook een walnotenboom in de tuin. “The time of the year”- walnoten genoeg – tijd om te experimenteren! 

Van walnoten kun je op twee manieren zelf inkt maken: 1. de walnoot zelf  en 2.  de groen/bruine bast (bolster) die om de noot zit.

Er is nog een derde methode – de makkelijkste – met instant korreltjes!

 Walnoot inkt

Walnoot inkt wordt kant-en-klaar verkocht maar is ook verkrijgbaar in de vorm van granules, die je op kunt lossen in heet (niet kokend!) water. Het handigste is om eerst een behoorlijk geconcentreerde oplossing te maken, bijvoorbeeld 1 deel korreltjes op 4 delen water. Je kunt de oplossing altijd aanlengen met meer water als je deze te donker vindt.

Werken met walnoot inkt is heel simpel. Je kunt het met een kwast of pipetje aanbrengen op je papier voor een mooie ondergrond. Je kunt ook meerdere lagen aanbrengen als de kleur je nog niet bevalt. Met deze inkt en een brede losse pen kun je schoonschrijven. Het is fijne oefeninkt maar je kunt er ook fraaie kalligrafische werkstukken mee maken! Heb je walnoot inkt in de vorm van korreltjes, dan kun je ook wat korreltjes op nat aquarelpapier strooien voor bijzondere effecten. Walnoot inkt is lichtecht. Je kunt de inkt ook in een spuitflesje doen, of op een zelfgemaakt inktkussen gieten. Voor een zelfgemaakt inktkussen kun je verschillende dingen gebruiken. Je hebt iets nodig van een afsluitbaar plastic bakje tegen het uitdrogen van de inkt, en voor het kussentje zelf kun je een lapje vilt nemen of een make-up sponsje.

Je kunt walnoot inkt ook zelf maken. Je hebt walnoten in de schil nodig, want de bolster geeft juist de fraaie diepbruine tint.

Algemeen Recept walnoot inkt    –   Benodigdheden   

  • 2 oude roestvrijstalen potten/pannen  / oude keukenlepel
  • oude panty’s (of kaasdoek) / oude roestvrijstalen vergiet
  • lege glazen potjes (bijvoorbeeld jampotten)
  • latex handschoenen / scherp mesje
  • walnoten  (liefst met rottende schillen) 4 kopjes water
  • conserveermiddel: bijv. azijn en zeezout

Werkwijze  Lees eerst het volledige recept goed door voordat je begint. Vergeet hierbij vooral niet om ook onderstaande tips te lezen, er staan belangrijke aanwijzingen en waarschuwingen in. Zet de walnoten met bolsters van te voren  een nacht in een emmer met water.

Vul een oude roestvrijstalen pan halfvol met water, doe het deksel erop en zet hem op hoog vuur tot het goed kookt, daarna het vuur zodanig terugdraaien dat het water zachtjes kookt.

Zorg dat je handschoenen draagt als je met deze noten aan de gang gaat, omdat je vingers ervan verkleuren, en je moet wachten tot het eraf gesleten is omdat je het er nergens mee afkrijgt.

Haal de bolsters van de walnoten met het mes. Doe alle bolsters en evt. wat noten in het kokende water. Laat het mengsel op een laag pitje inkoken tot een gelijkmatig mengsel, terwijl je af en toe even roert met een oude keukenlepel. Dit kan een uur duren, maar ook langer, het ligt er ook aan hoe geconcentreerd je de inkt wilt hebben.

Laat het brouwsel afkoelen en filter het door de panty of kaasdoek. Zo verwijder je alle prut en kleine deeltjes uit je inkt. Giet het over in een glazen fles of pot.

Voeg gedenaturiseerde alcohol toe om bederf te voorkomen. De alcohol moet ongeveer 5% van het totale volume bedragen. Je kunt ook andere conserveermiddelen gebruiken, bijvoorbeeld een flinke lepel azijn met een flinke lepel zout. Let op: als je azijn en zout gebruikt kan dit je pennen aantasten – pennen meteen na gebruik goed afspoelen onder de kraan! Tip: om pennen te beschermen tegen oxidatie kun j een paar korreltjes rijst in het doosje waar je de pennen in bewaard doen.

Bewaar je inkt in goed sluitende glazen potjes, bijvoorbeeld jampotjes.

Nu volgen twee recepten die ik zelf uitgeprobeerd heb (zie ook de foto’s).

Recept 1      Verzamel bruine walnoten, overdek ze met water en kook ze in een oude pan. Daarna 2 uurtjes zachtjes sudderen in een gesloten pan. Test de inkt. Als ze te licht is, nog even laten sudderen. Tijdens het laatste half uur een T azijn en 1 T zeezout toevoegen. (als conserveermiddel). Vis de walnoten er na de suddertijd uit en gooi ze in de afvalbak. Filter het afgekoelde brouwsel door een panty en giet het in een fles.

Mijn eerste walnoot inkt was niet zo’n succes, ik had hiervoor alleen de noten gebruikt. De tweede poging met noten en bolsters (zie Recept 2) leverden echter een prima inkt op! Een mooi donkere kleur inkt, zoals ik in gedachten had. Theorie of praktijk…….. altijd eerst uitproberen dus!

 
Voorzie je flesjes inkt van een zelfgeschreven label. Zorg dat je altijd iets van conserveermiddel in de inkt doet, omdat dit een organische inkt is.  Conserveermiddelen: gedenaturiseerde alcohol, ammoniak, azijn en zeezout of mint olie.
Recept 2       Meestal wordt de bolster gebruikt om inkt te koken. De bolster is dat vieze (meestal zwart) geworden omhulsel dat om de noot zit als ze van de boom vallen. Hoe zwarter, hoe meer geoxideerd en hoe donkerder je inkt wordt. De bolsters en enkel noten heb ik slechts anderhalf uur laten pruttelen, en het laatste halfuur zeezout en azijn erbij gedaan. Verder hetzelfde verwerken als bij Recept 1.

Tips

Gebruik alleen oude, afgedankte spullen om de walnoot inkt mee te maken, want de inkt maakt overal vlekken op die je niet kunt verwijderen.

Draag je handschoenen bij alles wat je doet om te voorkomen dat je lange tijd met verkleuringen op je vingers rondloopt.  Druppel geen inkt op je kleren of de vloerbedekking!

Houd kinderen en huisdieren uit de buurt. Er zitten agressieve, bijtende stoffen in de walnootschillen en dus ook in de inkt.

Test desgewenst tijdens het inkoken regelmatig even of de inkt de gewenste concentratie en kleur heeft door een oude kwast in het mengel te dopen en daarmee een proefpapiertje in te smeren.

Hoe meer je het mengsel inkookt, hoe geconcentreerder de inkt zal zijn – hoe dieper de kleur wordt. Een waterig mengsel geeft een lichte kleur. Net als bij walnoot inkt die je met kant-en-klare korreltjes maakt, is een geconcentreerd mengsel het handigste. Je kunt immers altijd met water verder aanlengen, omgekeerd kan dit niet.

Tip: Doe wat Arabische gom in het flesje noteninkt dat klaar is – de inkt hecht zich dan veel beter aan het papier.

Over knoopskalligrafie

Mijn passie is kalligrafie en boekbinden - meer hierover in deze blog.
Dit bericht werd geplaatst in Algemeen. Bookmark de permalink .

6 reacties op Walnoot inkt zelf maken!

  1. Evelyne Metsemakers zegt:

    Ha Sjan,
    Wat weer een mooi artikel.
    Stuur het gewoon eens door naar Landleven of neem contact met hen op, ik weet zeker dat ze het zullen plaatsen. Ze hoeven er zelf niks meer aan te doen, alleen een foto maken van jou.
    Het zou tevens gratis reclame zijn voor je kalligrafie. Als jij het niet doet doe ik het voor jou want ik vind het echt iets voor dat blad.

  2. Riny v Veldhoven zegt:

    Sjan
    Heb het genoteerd en in september gaan we het maken bedankt lijkt me leuk om te doen
    gr Riny

  3. Grietje zegt:

    hallo Shan
    Komende periode walnoten verzamelen en aan de slag. Ik kende het recept ongeveer, maar dan met galappeltjes. Deze zijn echter zeer moeilijk te vinden. Ik dacht, van walnoten krijg ik altijd zeer vieze handen, zou je daar niet ook inkt mee kunnen maken? en zo vond ik jouw recept. Ik ga er in mijn klas mee werken, voordat de kinderen een echte vulpen krijgen.
    Heb jij ervaring met schillen van kapucijners of tuinbonen? die geven ook zo lekker af!
    groetje Grietje

  4. Jeanne de Jong zegt:

    Hallo Sjan,
    Vandaag een lekker pannetje walnoteninkt op het kacheltje staan.
    Deze had ik al maanden bewaard in een bloempot met een beetje water.
    Het was al een mooi smeuïg goedje ,dus extra geconcentreerd.
    Had het al eerder gemaakt evenal galnoteninkt.
    Maak ook zelf perkament van reeenhuiden die ik beschilder.

    Leuk dat nog meer mensen zo natuurlijk bezig zijn.
    Vriendelijke groet van je naamgenoten Jeanne de Jong

  5. cdg zegt:

    de walnoten zelf, kraak je die best om mee te koken of gewoon in zijn geheel toevoegen?

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.